Köktürk Kağanlığı’nın çöküşünden sonra, Kutlug Bilge Köl Kağan tarafından kurulan Uygur Devleti, Orta Asya’da 745-840 yılları arasında hüküm süren ve bu süre zarfında elde ettiği siyasi, ekonomik ve askerî başarılarla Orta Asya’nın gelişimine yön veren önemli bir Türk devletidir. Uygurlar, günümüze taş üzerine runik harflerle yazılmış önemli yazıtlar bırakmışlardır. Taryat Yazıtı bu yazıtlardan bir tanesidir. Yazıt Moyun Çor tarafından 752-753 yıllarında dikilmiş olup Moyun Çor’un zaferleri, kağanlık döneminde gerçekleşen olaylar ve devletin idari yapısı hakkında bilgiler içermektedir. Yazıtta, sıkça tekrar eden ünvanlar, metafizik unsurlar, dönemin inanç sistemini ve yöneticilerin meşruiyetini desteklemektedir. Ayrıca, yazıtın dil ve stil özellikleri, Uygurların kültürel ve tarihsel değerlerini yansıtmaktadır. Bu çalışmada Uygur ismi, tarihî süreç içerisinde Uygur Devleti’nin geçirdiği aşamalar ve Taryat Yazıtı incelenecektir.
Uygurlar, Taryat Yazıtı, On iki hayvanlı Türk takvimi.