CELBEGEN, THE SYMBOL OF EVIL IN THE ALTAY TALE “İYT LE BÖRÜ” AND ITS OTHERS

Abstract

Güney Sibirya’da yaşayan Altay Türkleri sözlü kültür ürünleri açısından değerli eserlere sahip bir Türk topluluğudur. Bu sözlü kültür ürünlerinden biri olan masallarda Türk mitolojisindeki önemli hayvan ve tabiat motiflerinin yer aldığı görülür. Altay Türklerine ait “İyt le Börü” (Köpekle Kurt) masalında Türk mitolojisine ait unsurların zenginliği dikkat çeker. Doğaüstü varlıkların yer aldığı bu masalda geyik, at, kuş, tilki, kuzgun ve köpek gibi hayvanlar ile ağaç ve su gibi kutsal kabul edilen ve koruyucu iyeleri olduğuna inanılan tabiat unsurları yer alır. Masalda dikkat çeken nokta kurt mitinin diğer Türk anlatılarından farklı olarak Avrupa mitlerinde olduğu gibi olumsuz bir anlamda ortaya çıkmasıdır. Bu çalışmada, Altay sözlü kültür öğesi olan ve “Korkunç Yaratıklarla Mücadeleyi Konu Edinen Masallar” başlığı altında değerlendirilen “İyt le Börü” (Köpekle Kurt) masalı mitolojik bağlamda incelenecek ve tespit edilen motiflerin literatürde nasıl ele alındığı karşılaştırmalı olarak açıklanmaya çalışılacaktır.



Keywords

Altay masalı, Celbegen, tabiat unsurları, masal unsurları.


Kaynakça