Porto - Demo Blog 5

Hicri kameri yılın birinci ayı Muharrem ayıdır. Muharrem ayı zilkade, zilhicce ve receb ayıyla birlikte İslam’da savaşmanın yasak olduğu dört aydan biridir. Muharrem ayı, kameri yılın ilk ayı olduğu için yeni seneye bu ayda geçiş yapılır. Yılbaşı tebriği için kaleme alınan şiirlere “sâliye” denilmiştir. Bu tür şiirlerde Muharrem ayında yaşanılan mucizeler sebebiyle bu ayın kutlu ve uğurlu olduğuna inanılmış yeni yıl uğurlu sayılmıştır. Sâliye türünde yazılan şiirler muharremiyelerin alt başlığını oluşturur. Bu çalışmada 18. yüzyılda yaşamış olan Nedȋm, Şeyh Gâlȋb, Seyyid Vehbȋ, Sünbülzade Vehbȋ ve Yaver Bey’in Divan’larından seçilen sâliye türüne ait şiir örnekleri incelenerek yeni yılın topluluk üzerindeki tesirine ve bu tesirin şiirlerdeki yansımalarına yer verilmiştir. Tahlil çalışması ile yılbaşına ait tebrik şiirleri tespit edilerek döneme ait unsurlar ortaya çıkarılmıştır. Şairlerin kaleminden halkın devlet yöneticilerine bakışı ve beklentileri de dile getirilmiştir. Osmanlı kültüründe Muharrem ayı halk tarafından her zaman uğurlu sayılmış buna bağlı olarak yeni senenin de mutluluk ve bereket getireceğine inanılmıştır. Sâliye türünde yazılan kasidelerin ve kıt’aların methiye ve fahriye bölümlerinin incelenmesi konu bütünlüğünü sağlamak için gereklidir. Bu şekilde şiirler çözümlenerek sâliye türüne ait tebrik metinlerinin alt anlam tabakalarına erişilmiş olunacaktır. Bu çalışmada, dönemin sosyal, siyasal ve ekonomik ideolojisine dolaylı yoldan eleştirilerin olduğu tespit edilmiş ve dönem özellikleri göz önünde bulundurularak yeni yılın gelişi üzerinden bu durum değerlendirilmiştir.

Muharrem, sâliye, tebriknameler, sosyal ve siyasal hayal.

The first month of the Hijri lunar year is Muharram. Muharram is one of the four months where fighting is prohibited in Islam, along with the month of zilkade, zilhicce and recep. Since the month of Muharram is the first month of the lunar year, this month is the transition to the new year. The poems written for new year’s greetings are called “sâliye”. In such poems, it was believed that this month was blessed and auspicious due to the miracles experienced in Muharram, and the new year was considered auspicious.Poems written in the type of saliye form the subtitle of muharremiyes. In this study, the effects of the new year on the community and the reflections of this influence in the poems are given by examining the poems belonging to the type of sâliye selected from the Divans of Nedȋm, Şeyh Gâlȋb, Seyyid Vehbȋ, Sünbülzade Vehbȋ and Yaver Bey who lived in the 18th century. With the analysis study, the congratulatory poems of the New Year were determined and the elements of the period were revealed. From the pen of the poets, the view and expectations of the people towards the state administrators were also expressed. In the Ottoman culture, the month of Muharram was always considered auspicious by the people, and accordingly, it was believed that the new year would bring happiness and abundance. Examining the eulogy and fahriye sections of the qasidas and stanzas written in the saliye type is necessary to ensure the integrity of the subject. In this way, the poems will be analyzed and the lower meaning layers of the congratulatory texts will be reached. In this study, it was determined that there were indirect criticisms of the social, political and economic ideology of the period, and this situation was evaluated through the arrival of the new year, taking into account the characteristics of the period.

Muharrem, sâliye, greetings, social and political life.