GÜRCÜSTAN QARAPAPAQLARI GÜRCÜSTAN DEMOKRATİK RESPUBLİKASININ ƏRAZİ BÜTÖVLÜYÜNÜN VƏ MÜSTƏQİLLİYİNİN MÜDAFİƏSİNDƏ
(KARAPAPAKHS OF GEORGIA IN DEFENSE OF THE TERRITORIAL INTEGRITY AND INDEPENDENCE OF THE DEMOCRATIC REPUBLIC OF GEORGIA )

Yazar : Fahri VALEHOĞLU HACILAR    
Türü :
Baskı Yılı : 2024
Sayı : 3/1
Sayfa : 21-39
    


Abstract

1918-ci ilin 26 may tarixində müstəqilliyini elan etmiş Gürcüstan Demokratik Respublikası (GDR) mövcudiyyəti dönəmində qonşu ölkələrlə mübahisəli ərazi problemləri ilə qarşılaşmış və bu xüsusda, eləcə də müstəqilliyinin qorunması yönündə bir sıra xarici təhdidlərlə üzləşmişdir. Həmin problemlərin danışıqlar yolu ilə, beynəlxalq konfranslar vasitəsilə həll olunmasına cəhd göstərilsə də, bu, hər zaman mümkün olmurdu və silahlı qarşıdurmaya səbəb olurdu. Ermənistan (Ararat) respublikası ilə GDR arasındakı mübahisəli ərazi problemi 1918-ci ilin dekabr ayında Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində Gürcüstan-Ermənistan müharibəsinə çevrilmişdir. Nəticədə Borçalı qəzasının Lori nahiyəsi Ermənistanın tərkibinə keçmişdir. 1921-ci ilin fevral ayında isə Lori nahiyəsi üzərindən bolşeviklərin hücumu Qafqazda sovetləşməyən sonuncu demokratik respublika olan GDR-in süqutu ilə nəticələnmişdir. GDR-in əsas etnik qruplarından olan qarapapaqlar 1918-1921-ci illərdə gürcü xalqı ilə eyni mövqedə dayanaraq ölkənin ərazi bütövlüyü və müstəqilliyi uğrunda ləyaqətlə döyüşüblər. Məqalədə Gürcüstan qarapapaqlarının Ermənistanla müharibədə və sovet işğalına qarşı döyüşlərdə, əsasən, könüllü süvari dəstələrdə və xalq qvardiyası sıralarında, sovetləşmədən sonra isə partizan dəstələrində fəal iştirakı tədqiq olunur.



Keywords

Gürcüstan Demokratik Respublikası, Qarapapaqlar, Borçalı, 1918ci il Erm?nistan-Gürcüstan Müharib?si.



Özet

During its existence, the Democratic Republic of Georgia (DRG), which declared its independence on May 26, 1918, faced disputed territorial issues with neighboring countries and faced a number of external threats in this regard, as well as in the defense of its independence. Although an attempt was made to resolve these problems through negotiations and international conferences, this was not always possible and led to armed conflict. The disputed territorial issue between the Republic of Armenia (Republic of Ararat) and the DRG turned into the Georgian-Armenian war as a result of Armenia's military aggression in December 1918. As a result, the Lori uchastok (subcounty) of Borchaly uezd (county) became part of Armenia. In February 1921, the attack of the Bolsheviks on the Lori region resulted in the fall of the DRG, the last non-Soviet democratic republic in the Caucasus. The Karapapakhs, a sub-ethnic branch of the Azerbaijani Turks, living compactly in the GDR, fought with dignity for the territorial integrity and independence of the country, standing in solidarity with the Georgian people in 1918-1921. The article examines the active participation of Georgian Karapapakhs in the war with Armenia and against the Soviet occupation, focusing primarily on their involvement in volunteer cavalry units and ranks of the People's Guard, and their roles in partisan units after Sovietization.



Anahtar Kelimeler

Democratic Republic of Georgia, Karapapakhs, Borchaly, Armenian-Georgian War (1918).