KAHRAMÂN-NÂME’NİN İRAN’DA BULUNAN TÜRKÇE EL YAZMA NÜSHASINDAKİ BEŞ ATASÖZÜ ÜZERİNE
(ON FIVE PROVERBS IN THE TURKISH MANUSCRIPT OF THE KAHRAMAN-NAME FOUND IN IRAN )

Yazar : Roghaiyeh AZİZPOUR  - Nabi AZEROĞLU  
Türü :
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 4/2
Sayfa : 157-164
    


Abstract

Son yıllarda, İran coğrafyasında Türk kültürü ve medeniyetine yönelik akademik araştırmaların belirgin bir ivme kazandığı gözlemlenmektedir. Bölgede, Türk kültürel mirasına dair yeni bulguların ortaya çıkışı hızlanmış, Türkçe el yazması eserlerin keşfi son dönemde artış göstermiştir. Bu değerli buluntular arasında, İran Meclis Kütüphanesinde yer alan Türkçe el yazması Kahramân-nâme eseri de son dönemde dikkat çeken önemli bir keşif olarak öne çıkmaktadır.

Kahramân-nâme’nin dili 18. yüzyılda kullanılan Azerbaycan Türkçesinin edebî şeklidir. Eserin önemli özelliği günümüzde kullanılan birçok deyim, atasözü ve söz kalıplarının bulunmasıdır. Bu yönüyle eser, Azerbaycan Türkçesinin tarihsel gelişimini ve sözlü kültürünün yazılı kaynaklara aktarılmasını anlamak için eşsiz bir kaynak teşkil etmektedir. Aynı zamanda, eserin edebî üslubu ve zengin kelime hazinesi, dönemin Azerbaycan Türkçesinin dil bilgisi yapısını, söz varlığını ve estetik anlayışını yansıtarak dönemin kültürel ve sosyal dinamiklerine ışık tutmaktadır.

Bu çalışmada, söz konusu eser tanıtılacak ve eserde yer alan dönemin Azerbaycan Türkçesiyle kaleme alınmış atasözleri üzerinde örneklerle bir inceleme yapılacaktır.



Keywords

İran Türk Edebiyatı, Güney Azerbaycan Edebiyatı, atasözleri, Kahramân-nâme.



Özet

In recent years, academic research on Turkish culture and civilization in Iran has gained significant momentum. The discovery of new findings related to Turkish cultural heritage in the region has accelerated, with a notable increase in the identification and examination of Turkish manuscript works. The Turkish manuscript Kahramân-nâme, stands out as a significant recent discovery.

The language of this Kahramân-nâme is the literary form of Azerbaijani Turkish used in the 18th century. As such, the manuscript serves as an invaluable resource for understanding the historical development of Azerbaijani Turkish and the transmission of oral culture into written sources. Furthermore, the work’s literary style and rich vocabulary reflect the grammatical structure, lexical wealth, and aesthetic sensibilities of 18th-century Azerbaijani Turkish, shedding light on the cultural and social dynamics of the period.

This study aims to introduce the aforementioned work and provide a detailed analysis, supported by examples, of the proverbs written in the period’s Azerbaijani Turkish found within the manuscript.



Anahtar Kelimeler

Iranian Turkish Literature, South Azerbaijan Literature, proverbs, Kahramân-nâme.