YABANCILAR İÇİN TÜRKÇE OKUMA KİTAPLARININ OKUNABİLİRLİK AÇISINDAN İNCELENMESİ
(ANALYSING TURKISH READING BOOKS FOR FOREIGNERS IN TERMS OF READABILITY )

Yazar : Cansu KIŞLA   - Gökçen GÖÇEN  
Türü :
Baskı Yılı : 2025
Sayı : 4/2
Sayfa : 203-235
    


Abstract

Yabancı dil öğretiminde kullanılacak metinlerin sahip olması gereken özelliklerden biri olan okunabilirlik, metnin okuyucu tarafından zor ya da kolay anlaşılması olarak tanımlanır. Alan yazını incelendiğinde Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi için hazırlanan A1-C1 dil seviyelerindeki 17 okuma kitabının okunabilirlik düzeylerinin tespitine yönelik çalışma yapılmadığı görülmüş ve bu okuma kitaplarının okunabilirlik düzeylerinin hesaplanması amaçlanmıştır. Yapılan çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmış, toplam 17 tane kitap incelenmiş veriler doküman analiziyle toplanmıştır. Toplanan veriler Ateşman (1997) ve Çetinkaya-Uzun (2010) formüllerine göre betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiş ve sonuçlar tablolar hâlinde verilmiştir. Araştırma sonucunda temel dil düzeyi okuma kitapları kolay ve bağımsız, orta ve ileri dil düzeyindeki kitapların ortalama okunabilirlikleri kolay ve eğitsel okuma düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Okunabilirlik düzeylerinden hareketle yapılan kıyaslamada, dil seviyesi arttıkça okunabilirlik puanlarının düşmediği ve çoğunlukla birbirine yakın olduğu tespit edilmiştir. Başka bir ifadeyle, dil seviyesi arttıkça okunabilirlik düzeyinin zorluk derecesinde düzenli bir artış olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.



Keywords

Türkçe eğitimi, yabancılar için Türkçe öğretimi, okunabilirlik, okunabilirlik formülleri, okuma kitapları.



Özet

Readability is how difficult or easy it is for the reader to understand the text. A review of the literature revealed that no study had been conducted to determine the readability levels of 17 books prepared for teaching Turkish as a foreign language at A1-C1 levels, and the aim of this study was to calculate the readability levels of these reading books. The case study design, one of the qualitative research methods. The data were analyzed using the descriptive analysis method according to the formulas of Ateşman (1997) and Çetinkaya-Uzun (2010). The results of the study revealed that the basic language level reading books were easy and independent, while the average readability of the intermediate and advanced language level books was at an easy and educational reading level. It was concluded that there was no regular increase in the difficulty level of readability as the language level increased.



Anahtar Kelimeler

Turkish education, teaching Turkish to foreigners, readability, readability formula, reading books.